Experimentele behandeling en medicijnen

De medische wetenschap is constant bezig om nieuwe medicijnen en behandelingen te ontwikkelen. Wat hebben mensen aan deze 'experimentele' benaderingen? Wie komt ervoor in aanmerking? Hoe verloopt het traject van experiment tot goedgekeurd medicijn? En wat zijn trends in medische benaderingen? Een experimenteel medicijn of behandeling heeft als kenmerk, dat de aanbieding ervan in een wetenschappelijk onderzoekskader plaatsvindt. Er zijn twee partijen die mogelijke voordelen hebben van de aanbieding. Ten eerste is dat de ontvanger van het medicijn of de behandeling. Vaak worden experimentele behandelingen aangeboden als de standaard behandelingen geen baat (meer) hebben. Wie uitbehandeld is, of het vooruitzicht heeft van een lange periode van ongemak en/of pijn, kan met een experimentele behandeling mogelijk alsnog uitzicht hebben op een langer leven dat van betere kwaliteit kan zijn. De keerzijde van de medaille is de onbekendheid rondom de behandeling. Deze kan immers evengoed niets uithalen of zelfs voor extra klachten zorgen.

De wetenschap vooruit geholpen

Tweede belanghebbende bij het aanbieden van experimentele behandelingen is natuurlijk de medische wetenschap zelf. Wie een experimentele behandeling ondergaat, is een testcase voor de onderzoekers. Dit is onder andere van belang omdat steeds duidelijker wordt dat een mens anders is dan een dier, zodat dierproeven voor een medicijn - naast de groeiende ethische afwijzing van het gebruik van een dier vanuit het menselijk oordeel dat wij een 'hogere' soort zouden zijn dan een dier - lang niet voldoende zeggen over de effecten op een mens.

Stadia in het onderzoek

Een onderzoek naar een experimentele behandeling of medicijn begint vaak met experimenten op dieren. Maar gelukkig gaat het ook steeds vaker om tests op kunsthuid en zelfs kunstdieren (een gebied dat in opkomst is nu mensen dieren niet meer zomaar klakkeloos denken te mogen opofferen, én er steeds meer geld en aandacht beschikbaar komt voor het uitvinden van alternatieven). Vervolgens echter, is toegevoegde kennis nodig van gebruik door mensen zelf. Dan komen er onderzoeken onder proefpersonen. Deze mensen kunnen zich zelf aanmelden voor zo'n zogenaamd 'trial,' bijvoorbeeld omdat zij erover hebben gehoord in de media. Bijvoorbeeld voor het experimentele medicijn Mepolizumab, mogelijk een oplossing bij onbehandelbare astma, is er een redelijke hoeveelheid publiciteit die leidt tot vragen van mensen zelf. Daarnaast heeft de huisarts kennis van lopende onderzoeken, zodat zij of hij ook zelf het aanbod kan doen van een experimenteel medicijn of een experimentele behandeling.

Trends in experimentele behandelingen

Een van de trends, bijvoorbeeld rondom de behandeling van endeldarmkanker, is het meer bedachtzaam doseren van agressieve behandelingen en het in plaats daarvan behandelen tot op zekere hoogte en vervolgens afwachten. Dit geldt uiteraard als de ziekte of aandoening niet progressief is en kans op stabilisatie of genezing bestaat. Een trend in dezelfde lijn is gebaseerd op voortschrijdende kennis van met name het vrouwenlichaam. Daaruit ontstaat de borstsparende behandeling bij borstkanker, maar ook een toenemende terughoudendheid bij verwijdering van vrouwelijke organen zoals de baarmoeder. Verder is er de trend om onderzoeken en behandelingen minder ingrijpend te maken, zoals bijvoorbeeld rondom aneurysmacontrole. Daarbij hoort ook de ontwikkeling van de medische thuistest, die gemak met medische accuratesse combineert. Het online proberen een positieve invloed uit te oefenen op psychische aandoeningen of fysieke leefstijlen, hetzij via proeven met Ehealth of zelfs via medisch gamen, is nog zo een trend. Het eerdergenoemde medicijn Mepolizumab is een voorbeeld van een trend waarbij meer gewerkt wordt met lichaamseigen stoffen, wat ook geldt voor het van een meer organische samenstelling voorzien van het 'matje' tegen de verzakking bij vrouwen.